Kies zélf tussen borstvoeding of flesvoeding

Het is deze week “World Breastfeeding Week”. Deze week is bedoeld om borstvoeding onder de aandacht te brengen en te normaliseren. Een mooi initiatief! Ik schreef in mijn boek “Toen kreeg ik weer lucht” ook over borstvoeding en hoe dit niet voor elke moeder vanzelfsprekend is of lukt. Borstvoeding is prachtig, laat ik dat voorop stellen. Ik vond het zelf dan ook heel naar dat het niet lukte en ik steeds verging van de pijn.  Veel moeders voelen zich schuldig als borstvoeding geven niet lukt. Ze voelen zich tekort schieten als moeder en schamen zich vaak enorm. Ik schreef daarom een hoofdstuk over de keuzes die je als moeder hebt . En dat je de lat wat lager mag leggen voor jezelf als mama. Je leest het hoofdstuk hier:

Je kunt als moeder je kindje op verschillende manieren voeden. Ook jij hebt hier vast al over nagedacht. Wat wil je gaan geven als je baby er straks is? Of misschien lees je dit nu je baby net een week oud is en denk je: wat zal ik doen? De ene moeder kiest voor borstvoeding en de andere voor flesvoeding. Sommige moeders kiezen voor een combinatie van beide. Wat je ook kiest, het allerbelangrijkste is dat jij een keuze maakt die bij jou en je kindje past. Want er wordt zoveel geschreven en gezegd over borst- en flesvoeding, dat veel moeders door de bomen het bos niet meer zien. Wat ik moeders altijd adviseer: volg je gevoel en blijf hierbij. Kies wat voor jouw kindje en jou het beste voelt.

De must die borstvoeding heet

Het fenomeen borstvoeding is een veelbesproken onderwerp in onze maatschappij. Daarmee bedoel ik niet alleen onze oude vertrouwde Nederlandse maatschappij, nee ook ver daarbuiten. Zo merkte ik, toen wij een paar maanden in Amerika woonden, dat er heel erg veel werd gepraat over borstvoeding. Over alle voordelen van borstvoeding en hoe goed deze natuurlijke manier van voeden is. De nadelen, daar hoorde je vrij weinig mensen over spreken. Ik ben zelf ook voorstander van borstvoeding, laat ik dat vooropstellen. Maar (en dit is een grote kanttekening die ik maak): binnen de voor jou als vrouw haalbare grenzen. Want ik vind het erg dat alle nieuwbakken moeders in een stramien van aanleggen, aanhappen, tepelhoedjes, afkolven en de hele santenkraam worden geduwd. Soms tot aan huilen toe. Ik vind dat iedere moeder het volste recht heeft om zelf te kiezen hoe ze haar kindje wil voeden. Ja, er is veel onderzoek gedaan naar borstvoeding en de vele voordelen hiervan voor de baby. Maar er zijn ook nadelen, zoals de stress die een moeder voelt als haar kindje niet genoeg voeding binnenkrijgt, omdat de borstvoeding niet voldoende op gang komt. Hier wordt eigenlijk amper over gerept. Iets wat ik onbegrijpelijk vind. Want iedere moeder die net bevallen is, wil het allerbeste voor haar kindje. Daarnaast vraagt de onzekerheid van het nieuwe ouderschap het uiterste van je en je bent makkelijk vatbaar voor de meningen van anderen. Vooral die van de groep die ook wel ‘borstvoedingsmaffia’ genoemd wordt. Ik vind dit zelf een vrij heftige term. Ik zal ze de ‘borstvoedingsgoeroes’ noemen. Dat klinkt wat aardiger. Deze vrouwen zijn vaak zelf lang doorgegaan met het voeden aan de borst. Ik heb veel respect voor deze groep vrouwen, want ze zijn er soms jaren zoet mee.

Ik vind het enigszins overdreven dat borstvoeding als enige juiste vorm van voeding wordt aangemerkt voor baby’s vandaag de dag. Wat mij betreft mogen alle moeders ermee doorgaan, voor zover het voor hen haalbaar is natuurlijk. Zelf vind ik twee jaar borstvoeding geven vrij lang. Maar nogmaals: dat moet iedere moeder zelf weten. Zolang ze andere moeders, die liever voor flesvoeding kiezen, in hun waarde laten. Want dat gebeurt vaak niet. Zo vertelde een cliënt van mij, dat ze van tevoren al had besloten geen borstvoeding te willen geven. Ze had geen zin in de polonaise aan haar lijf en wilde na de bevalling haar lichaam zo snel mogelijk weer voor zichzelf. Een begrijpelijk besluit. Echter, ze kreeg van haar directe omgeving de hele tijd vragen als: ‘Zou je niet toch eens proberen om borstvoeding te geven? Het schijnt zo goed te zijn voor je kindje.’ Ook vroegen volslagen onbekenden haar out of the blue: ‘Waarom geef je eigenlijk geen borstvoeding?’ Mijn cliënte werd hier helemaal door van haar stuk gebracht. Enerzijds voelde ze zich schuldig naar haar kindje toe en anderzijds vroeg ze zich terecht af waar iedereen zich mee bemoeide? Dit is een van de talloze voorbeelden die ik kan noemen van moeders die een beslissing nemen en vervolgens het gevoel krijgen dat ze het niet goed doen als moeder. Ik vind dit heel schrijnend, want deze moeders willen uiteraard ook het beste voor hun kindje. Waarom zou dit per se borstvoeding moeten zijn?

Hannesen

Ik ben zelf na de bevalling meteen begonnen met borstvoeding, omdat ik het enerzijds graag wilde en anderzijds vond dat het mijn morele plicht was (daar gaan we weer?). Waarom heb ik geen moment gedacht: waar begin ik aan? Ik kan toch ook flesvoeding geven? Nee, ik moest en ik zou borstvoeding geven. Achteraf snap ik niet waarom ik daar zo rigide in was. Eenmaal begonnen, kwamen de druppels colostrum maar moeizaam naar buiten. Ik heb letterlijk m’n borst zitten melken met een borrelglaasje onder de kolf, want zo konden we meten of er überhaupt iets uit kwam (na drie dagen hannesen). En als we die druppels in de slang van de kolf zouden laten lopen, waren we deze zo goed als kwijt, zei de lactatiedeskundige. Dus dat deden we braaf. Ik weet het nog goed, de wanhoop was nabij, want onze baby viel te veel af en moest anders opgenomen worden. Ze zag al geel en het mocht niet veel langer gaan duren. Ze werd ook al wat suf en ik weet nog dat ik doodsangsten uitstond. Toen bleek dat er van die zes druppels die ik er met veel pijn en moeite uit had weten te persen, zeker drie per ongeluk in mijn shirt waren gelekt, barstte ik in janken uit. Ja echt. Tranen met tuiten huilde ik. Wat vond ik dat erg, die verspilling, die drie druppels had ze zo hard nodig.

Zo maakte ik mezelf helemaal gek. Gelukkig had ik voordat ik bevallen was (en nog normaal kon nadenken) al de helderheid van geest gehad om een pak flesvoeding te kopen, gewoon voor de zekerheid. Dat was onze redding en dat gaf ik haar dan ook gewoon ’s nachts. Ik bleef ook tijdens de nachten stug doorkolven. Je kunt wel zeggen: I was committed and determined as hell. Al het gekolf en gemelk wierp op dag vier dan eindelijk zijn vruchten af, de moedermelk begon los te komen. De melk sijpelde nu niet meer, maar spoot er in stralen uit en voor ik er erg in had, kon ik gewoon kolven met flesjes eronder in plaats van die idiote borrelglaasjes. Dus daar ging ik. ‘Lekker’ m’n kind voeden. Lekker was wel het laatste woord dat ik erbij dacht: ik ging kapot van de pijn zodra ik haar ook maar aanlegde. Ik weet dat veel moeders dit hebben en na een halve minuut trekt dit dan weg. Bij mij niet, die stekende, intens gemene pijn bleef en werd soms nog veel erger ook. Wat is dit?, dacht ik geshockeerd. Hebben alle moeders zoveel pijn bij het voeden van hun kind op deze manier? Of ben ik de uitverkorene en mag ik fijn pijn lijden terwijl de rest van minnend Nederland er zielsgelukkig bij zit? Toen onze kraamverzorgster ook nog met tepelhoedjes aankwam, heb ik me zelfs ook dat nog aan laten praten. Tegen beter weten in, want zelfs de waterstraal van de douche was al veel te pijnlijk. Je begrijpt dat toen dat tepelhoedje eraf moest, ik moord en brand schreeuwde en wederom begon te huilen. Niet door de hormonen dit keer, maar door de gemene pijn die ik voelde toen ze dat ding verwijderde. Ik heb het in totaal drie maanden volgehouden om mijn dochtertje borstvoeding te geven. Drie maanden waarin ik alles afgekolfd heb en met de fles gegeven. Ik heb een borstontsteking en daarna ook nog spruw gehad en ben ervan overtuigd dat ik dit nooit meer ga doen. Ja, er zullen mensen zijn die me egoïstisch zullen noemen. Ja, er zullen mensen zijn die me een slechte moeder zullen vinden. Tegen deze mensen wil ik zeggen: leven en laten leven. Je wilt zelf ook niet continu aangesproken worden op dingen waar je je best voor hebt gedaan, maar door omstandigheden niet lukten, dus doe dat dan ook niet bij een ander.

Mijn Amerikaanse vriendin werd door haar schoonmoeder min of meer gedwongen om borstvoeding te geven. Toen ik dit hoorde, gingen mijn nekharen rechtovereind staan! Helaas hoor ik dit soort verhalen als coach maar al te vaak. (Schoon)moeders dringen zichzelf te pas en te onpas op met goedbedoelde adviezen over borstvoeding. Vanuit de beste intenties, want ze willen hun (schoon)dochter vaak alleen maar ‘helpen’. Wat ze zich niet realiseren, is dat ze vaak het tegenovergestelde bewerkstelligen en de betreffende moeder zich alleen maar onzekerder gaat voelen over haar eigen capaciteiten als moeder. Ik voelde zo met mijn Amerikaanse vriendin mee. Helemaal toen ze vertelde: ‘Toen ik eenmaal overgestapt was op flesvoeding, verstopte ik de pakken kunstvoeding voor mijn schoonmoeder. Sterker nog: ik deed alsof het afgekolfde melk was.’ Ik vond dit zo schrijnend om te horen. Ze voelde de noodzaak om haar eigen keuzes te verbloemen en er nog over te liegen ook. Ik vind dat elke moeder haar eigen beslissingen moet kunnen nemen, zonder daarbij het gewicht van de meningen van de wereld om haar heen te voelen op haar schouders. Een nieuwbakken moeder heeft al zoveel aan haar hoofd, laat haar zijn zoals ze is en accepteer haar keuzes. Let it be.

Fabels en feiten over borstvoeding

Borstvoeding wordt volgens artsen, verloskundigen en kraamverzorgsters de meest superieure manier van voeden genoemd. Waarom? Omdat het bijvoorbeeld de hechting tussen moeder en kind bevordert, de baby emotioneel bevredigt en het risico op borstkanker bij moeders en hun dochters op latere leeftijd vermindert. Maar ook omdat borstvoeding vol zit met antistoffen. Deze zijn goed voor de afweer van ziektekiemen en de ontwikkeling van het immuunsysteem van je kindje. Er zijn heel veel positieve redenen te bedenken waarom je als mama borstvoeding moet geven. Toen ik borstvoeding gaf, hoorde ik van menigeen dat borstvoeding ook kan helpen bij een postnatale depressie. Op NU.nl verscheen een onderzoek van de Engelse universiteit Cambridge, die onderzoek had gedaan onder ruim dertienduizend net bevallen moeders. Borstvoeding zou de kans op een dergelijke aandoening zelfs halveren. Dat wil zeggen, als het allemaal naar behoren werkt en goed loopt. Niet, als je zoals ik net beschreef, heel veel pijn ervaart en je kindje niet goed aanhapt of drinkt. Dan kan het minder positief uitpakken. Vervolgens las ik in datzelfde artikel dat als het borstvoeden niet loopt en je dus tegen allerhande problemen aanloopt, dit de postnatale depressie juist kan verergeren. Niet alleen dat, maar het verdubbelt de kans op een postnatale depressie. ‘De vrouwen die wel borstvoeding wilden geven, maar bij wie het niet lukte, bleken uiteindelijk het hoogste risico op een postnatale depressie te hebben van alle onderzochte groepen.’ Aldus onderzoekster Maria Iacovou. Eerlijk gezegd vond ik deze resultaten behoorlijk schokkend. Want dit wist ik niet van tevoren en met mij vele andere moeders ook niet. Ook zegt deze onderzoekster het volgende over borstvoeding: ‘Het is natuurlijk verstandig om vrouwen aan te moedigen borstvoeding te geven, vanwege alle voordelen die het heeft. Maar we moeten niet vergeten aandacht te blijven geven aan die vrouwen bij wie het geven van borstvoeding niet lukt, terwijl ze het zo graag willen. Zij hebben een dusdanig verhoogd risico op een postnatale depressie dat het voor kraamverzorgenden en andere professionals, verstandig is een oogje in het zeil te houden.’ Ook zegt Maria Iacovou in dit artikel dat de angst om in de ogen van de samenleving ‘te falen als moeder’ bijdraagt aan het risico op mentale problemen na de bevalling.

Pas maanden later las ik over het fenomeen D-MER, wat staat voor Dysphoric Milk Ejection Reflex. Een aandoening die bij vrouwen voorkomt die borstvoeding geven en zulke negatieve emoties oproept, dat het hele borstvoeden ze enorm tegen gaat staan. Deze negatieve emoties komen vlak voordat de melk gaat stromen los en kunnen enkele minuten aanhouden. Dit is te behandelen en wordt veroorzaakt door een verstoring van de dopaminelevels in je bloed op het moment dat de melk bijna loskomt en gaat stromen richting je tepels. Met de negatieve emoties die hierboven zijn beschreven wordt bedoeld: angsten, boosheid, depressieve gevoelens en rusteloosheid. Mocht je dit herkennen en denken: dit heb ik ook, kijk dan eens op deze website: D-mer.org.

Stop met pushen

Als je dit bij elkaar optelt, vind ik het behoorlijk riskant voor vrouwen die er mentaal al niet al te best aan toe zijn, net na de bevalling, om te pushen als het om de borstvoeding gaat. Ik vind dat de verpleegkundigen op de kraamafdelingen in het ziekenhuis, de kraamverzorgsters die bij de moeders thuis komen en de verloskundigen en artsen, extra getraind moeten worden om dit soort dingen te traceren en signaleren. Want in mijn ogen kan er niet vroeg genoeg aan de bel getrokken worden, om een depressie op te sporen. In tegenstelling tot de groep vrouwen die het misdadig vindt om geen borstvoeding te geven, wil ik opperen om vrouwen die al tegen een depressie aan zitten of er genetisch gezien meer kans op hebben, te adviseren om borstvoeding te staken als dit al niet goed loopt. Dit, om erger te voorkomen. Begrijp me niet verkeerd, ik ben zeker niet anti-borstvoeding en als de borstvoeding wel goed loopt, zou ik adviseren om er zeker mee door te gaan. Ook omdat bewezen is dat de kans op een postnatale depressie daardoor halveert. Maar aan de groep vrouwen, bij wie het niet loopt, zou ik dit advies niet geven. Ik zou ze tegen zichzelf in bescherming nemen en zeggen: stop er alsjeblieft mee. Stop met jezelf gek te maken. Stop met zo over je eigen grenzen heen te gaan. Het is nergens voor nodig. Er worden zoveel kindjes groot en gezond met flesvoeding. Die functioneren prima en twintig jaar later vraagt niemand meer aan je studerende zoon of dochter: ‘Zeg, heb jij eigenlijk borstvoeding gehad vroeger?’ Sterker nog, onze flesvoeding is zo goed in Nederland, dat de Chinezen onze flesvoeding massaal de grens over smokkelen naar hun families in China. Dus zo slecht is het niet gesteld met onze flesvoeding. Hopelijk stelt dat je een beetje gerust.

De voordelen van flesvoeding

Naast dat er veel voordelen te noemen zijn voor borstvoeding, heeft flesvoeding ook veel pro’s. Het zit bijvoorbeeld vol met vitaminen, dus je hoeft je kindje niet bij te voeden met vitamine D en K. Daarnaast heb je geen zorgen of je baby wel genoeg binnenkrijgt, want dat kun je gewoon zien. Tevens heb je minder stress over of je wel genoeg melk aanmaakt en of je baby iets tekortkomt.

Vooral dat je weet hoeveel voeding je kindje binnenkrijgt, is voor veel moeders een verademing. Dit kan met het afkolven van je moedermelk natuurlijk ook, als je die vervolgens met de fles geeft. Dit betekent dat je eerst je moedermelk moet afkolven en dan kun je daarna je kindje voeden. Zelf heb ik dit drie maanden vol weten te houden, ondanks mijn postnatale depressie. Ik leefde het leven van iemand die een tweeling voedde. Zo vergaat het veel moeders die net bevallen zijn. Ze zijn óf aan het kolven óf aan het voeden. Deze moeders hebben hierdoor amper tijd voor zichzelf en verliezen zichzelf hierdoor volledig uit het oog.

Een ander voordeel van flesvoeding is dat je man dan ook de nachtvoeding kan doen. Op deze manier heeft papa even quality time met jullie baby en daarnaast kun jij als net bevallen mama ook een keer een nachtje doorslapen. Even bijtrekken van het heftige natuurgeweld dat je is overkomen tijdens de bevalling. Heel fijn en bovendien heel menselijk. Volgens mij is het gemeen en oneerlijk om aan jullie jonge moeders op te dringen dat je borstvoeding moet geven. Ook vind ik het niet oké om jullie onzekere mama’s, een negatief gevoel te geven over de keuzes die je maakt. Waardoor je uiteindelijk onder de groepsdruk kunt bezwijken. Je maakt als mama altijd de juiste keuze, of je nu kiest voor borst- of flesvoeding (of voor beide). Dat is niet aan een ander, dat is puur en alleen aan jou en je partner. Nogmaals, ik vind borstvoeding heel mooi en een prachtig fenomeen wat zeker in stand gehouden moet worden. Zolang jij zelf die keuze maakt. Als je eenmaal bevallen bent, ben je een warboel van hormonen, slaapgebrek, enzovoort. Dan is een nuchtere beslissing nemen eigenlijk amper te doen. Dus hoop ik dat je dit alles gelezen hebt voor je bevallen bent en de keuze voor jezelf kunt maken. Ben je inmiddels al lang en breed bevallen? Geen nood, het is nooit te laat, om over te stappen op flesvoeding. Omdat jij deze beslissing zelf hebt genomen en deze niet is opgedrongen door iemand anders.

Een cliënte vertelde ooit aan me dat ze niet durfde te stoppen met borstvoeding geven. Het ging eigenlijk helemaal niet en ze voelde zich enorm mislukt als moeder. Dit soort gedachten zie ik vaker in de praktijk. De lat om borstvoeding te geven, ligt zo hoog voor nieuwbakken moeders. Hierdoor voelen ze een groot gevoel van falen, als dit niet lukt. Ze zat met aversie te kolven op haar werk en er kwam op een gegeven moment nog zo weinig uit, dat we samen hebben afgesproken dat ze zou stoppen. Ik heb haar uiteraard niet gedwongen tot dit besluit, we hebben simpelweg de voors en tegens tegen elkaar afgewogen en dit was de uitkomst. Ik zag de moeder in de periode daarna zienderogen opknappen. Ze was blij met haar besluit. Deze moeder had ineens veel meer tijd voor zichzelf tussen de voedingen door en voelde zich veel vrijer om ook eens de deur uit te gaan.

De gulden middenweg

Natuurlijk kun je er als moeder ook voor kiezen om gewoon de gulden middenweg te bewandelen. Door borst- en flesvoeding te combineren en dus beide aan je kindje te geven. Er wordt veel gesproken over ‘tepelverwarring’; men beweert dat baby’s de borst niet meer willen, als ze eenmaal uit een fles hebben gedronken. In het boek Baby Secrets van Jo Tantum wordt heel duidelijk toegelicht waarom dit niet zo snel zal gebeuren en hoe je dit kunt voorkomen. Zo wordt er bijvoorbeeld heel duidelijk uitgelegd dat je, als je je kindje een flesje geeft (naast de borstvoeding), de fles eerst zachtjes over de lippen van de baby moet wrijven, zodat de baby langzaam aan de speen went. Vervolgens gaat de baby dan zoeken en happen aan de speen van de fles. Zo gaat het met borstvoeding ook. Je kindje zoekt rustig naar waar de tepel zich bevindt, voor hij of zij aanhapt. Op deze manier wordt je baby dus niet ‘lui gemaakt’, maar zoekt je baby vanzelf naar de speen, zoals je kindje dat ook bij je tepel doet. Hoe vul je zo’n combinatie van borst- en flesvoeding dan in? Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om overdag borstvoeding te geven en ’s nachts flesvoeding. Of als de borstvoeding niet op gang komt, eerst flesvoeding te geven, om daarna alsnog over te stappen op borstvoeding. Er zijn talloze opties voor jou als moeder. Door het combineren van fles- en borstvoeding, krijgt je kindje the best of both worlds. Het voorkomt ook dat je baby op latere leeftijd geen flesje accepteert, omdat het alleen de borst gewend is. Dit kan later voor problemen zorgen, omdat je kindje dan bijvoorbeeld op de opvang de fles niet accepteert en dan dus weinig voeding binnenkrijgt. Daarnaast kan het voor jou als net bevallen moeder, als je voor zowel fles- als borstvoeding kiest, minder voelen alsof je per se voor het een of per se voor het ander moet kiezen. Welke beslissing je ook neemt, het is altijd de juiste beslissing, omdat jij hem neemt. Voor je kindje, maar ook voor jezelf.

[:en]

Breastfeeding is a much-discussed topic in our society. When we were in America for a few months, I noticed a lot of slightly obsessive talk about breastfeeding—about all the benefits of breastfeeding and how superior this natural way of feeding was. I barely heard anyone talking about the disadvantages. First of all, I want to make it clear that I’m also in favour of breastfeeding, but (and this is a major but) only within the limits that are feasible for you. I don’t think it’s right that all new mothers should be pushed or even pressured into a pattern of nipple shields, pumping, and the whole enchilada. The way that breastfeeding is often regarded as the only ‘correct’ form of feeding seems completely over the top to me.

I believe that every mother has the right to choose how she wants to feed her child. Yes, a lot of research has been done on breastfeeding and its many benefits for the baby. But there are also disadvantages, such as the stress a mother experiences if her child doesn’t get enough nutrition. Some babies don’t latch on properly, some mothers produce milk that isn’t enriched with all the normal nutrition but instead is watery, and some babies don’t drink for long enough and never get to the hindmilk. (Hindmilk is the high-fat, high-calorie breast milk your baby gets toward the end of a feed. It’s richer, thicker, and creamier than foremilk. This issue can happen if your breastfeeding doesn’t get off to a good start.) In general, people don’t speak openly about breastfeeding problems. Every mother who has just given birth wants to provide the very best for her child. In addition, the uncertainty that comes with being a new parent means that mothers can be particularly susceptible to the opinions of others, especially the women who belong to the ‘breastfeeding mafia’. I think this is a rather heavy term, so I call them the breastfeeding gurus—that sounds a bit nicer.

A pregnant client once told me that she had already decided not to breastfeed. She didn’t want any more demands on her body after giving birth and wanted her breasts to be hers and hers alone. I find this perfectly understandable. However, people in her immediate environment questioned her about it all the time: ‘Wouldn’t you like to at least try to breastfeed? It’s said to be so good for your baby.’ Once the baby was born and she was bottle feeding, complete strangers would ask her out of the blue, ‘Why aren’t you breastfeeding?’ My client was completely disconcerted by this. On the one hand, she felt guilty, and on the other hand, she wondered why people weren’t minding their own business.

 

Fiddling

I started breastfeeding right after giving birth to my oldest daughter because I felt that it was my moral duty (here we go again). I felt pressured by society, by the breastfeeding gurus. I felt as though giving my baby a bottle would mean I was failing as a mother. Why didn’t I think for a moment, What am I getting myself into? Is what’s best for the baby, also best for me? Maybe I can bottle feed as well? No, I felt I had to breastfeed. In retrospect, I don’t understand why I was so rigid about it. But when I tried to breastfeed, the drops of colostrum came out with a lot of difficulty. I literally milked my chest with a shot glass under the pump, because that way we could measure if any milk was coming out at all—three full days of ‘fiddling’! I remember this time well, our desperation mounting because our baby was losing too much weight and we were told she’d have to be admitted to hospital if she didn’t gain weight soon. Her skin was continuing to turn yellow, something that should have already disappeared, and she also became a bit drowsy. I was horrified and so anxious. When I saw that of the six drops of colostrum I had managed to squeeze out with a lot of effort and pain, at least three drops had accidentally leaked into my shirt, I couldn’t stop sobbing. I really bawled my eyes out. I was so upset that those three drops of milk went to waste, because my baby needed them so badly.

This is how I drove myself crazy. Fortunately, before I gave birth (back when I could think with a clear head), I bought a package of formula, just in case. That formula was our salvation, and I just gave it to my baby at night. I also kept on pumping during the nights. I was determined as hell. All the pumping finally paid off, because on day four after the delivery, my milk started to come in. It no longer seeped but spurted and, before I knew it, I could pump with bottles underneath the pump instead of those idiotic shot glasses. So off I went. Even though it was ‘great’ to be able to feed my child, ‘great’ was the last thing I was feeling, because I was in so much pain whenever she latched on. I know that many mothers experience this initially and then after half a minute the pain fades away; however, that wasn’t the case for me. That stinging, intensely vicious pain stayed and sometimes became even worse. What is this? I kept thinking, shocked. Do all mothers hurt so much when breastfeeding their child, or am I the chosen one forced to suffer while all the other breastfeeding mums carry on blissfully? When our midwife arrived with nipple shields, I even let myself be talked into those as well. Nipple shields can help a baby latch on better and drink more easily. I couldn’t even handle water from the shower touching my nipples, they were that sensitive. You can probably imagine that when the nipple shield came off my nipples, it hurt so much I screamed and started to cry again. Fun times.

I managed a total of three months of pumping and feeding my daughter. Three months with chest inflammation and extreme pain. Never again. With my second child, born over three years later, I bottle fed from the start. Yes, there will be people who call me selfish. Yes, there will be people who judge me and call me a bad mother. To these people I want to say, ‘Live and let live.’

My American friend was more or less forced to breastfeed by her mother-in-law. When I heard this, the hairs on the back of my neck stood on end. Unfortunately, I hear many similar stories from my clients. Mothers, or mothers-in-law, foist themselves upon these new mothers with well-intentioned advice about breastfeeding. Even with the best intentions, because they often only want to ‘help’ their daughter (or daughter-in-law), they don’t realize that their advice often has the opposite effect, and the mother in question starts to feel more insecure about her own capabilities as a mother. It seems like that was the case with my American friend. ‘Once I switched to bottle-feeding,’ she said, ‘I hid the packs of formula food from my mother-in-law. In fact, I pretended it was expressed milk.’ It was so sad to hear that she felt the need to disguise her own choices and lie about it, too. I think every mother should be free to make her own decisions without feeling the weight of the world’s opinions on her shoulders. A new mother already has so much on her plate, let her be who she is and accept her choices. Let it be.

 

Facts and fictions about breastfeeding

When I was breastfeeding, I heard from many people that breastfeeding could help with postpartum depression. A Dutch website published a study by the University of Cambridge, which had conducted research among over thirteen thousand new mothers[1]. The findings showed that breastfeeding could even halve the risk of postpartum depression, that is, if all works properly and runs smoothly. But not if you experience a lot of pain and your child does not latch on properly. In the same article, they explained that if breastfeeding does not run smoothly, this can actually make the symptoms of postpartum depression worse. Not just that, but breastfeeding problems actually doubles the chance of postpartum depression occurring. In other words, if breastfeeding goes smoothly for you, there will be loads of benefits for you and your baby. If it doesn’t go well, it can cause problems.

‘The women who did want to breastfeed, but who did not succeed, eventually appeared to have the highest risk of postpartum depression of all the groups that were included in this study,’ says researcher Maria Lacovou. Like many other mothers, I hadn’t known that. This researcher recognises that ‘it is, of course, wise to encourage women to breastfeed, because of all the benefits it has. But we must not forget to continue to pay attention to those women who are unable to breastfeed while they are so willing to do so. They have such an increased risk of postpartum depression, so it is wise for maternity nurses and other professionals to keep an eye on things.’ Maria Lacovou also states in the article that the new mother’s fear of failing in the eyes of society also contributes to her risk of mental health problems after childbirth.

 

Just a few months after giving birth, I read about the phenomenon D-MER (Dysphoric Milk Ejection Reflex), a condition that occurs in women who are breastfeeding. The symptoms involve experiencing such adverse emotions that breastfeeding becomes associated with very negative feelings. The moment the milk starts to flow freely toward the nipples, negative emotions are triggered—fear, anger, depressive feelings and restlessness—and can last for a few minutes. The good news is that the condition, which is caused by a disturbance of dopamine levels in the blood, can be treated. If you recognize these symptoms and think you may have D-MER, please check out the website d-mer.org.

 

Stop if you need to stop

If you add up all the evidence, women who aren’t feeling mentally well after giving birth shouldn’t be pushed into breastfeeding. I think nurses in maternity wards at hospitals, obstetricians, doctors, midwives, and health visitors who visit mothers at home should be specially trained to recognize all the signs of PPD. If you’re a health care professional and you suspect that the mother in front of you suffers from PPD, please advise her to do what she feels is right, not what is expected of her by society, friends, family, or anyone else with an opinion on the matter. Unlike the women who think it should be illegal to not breastfeed, I would strongly advise women who are already depressed or who are genetically more at risk of developing depression to stop breastfeeding if it isn’t going well. Don’t get me wrong; I’m definitely not against breastfeeding and, if it’s going well, I would advise you to continue with it, for all the benefits it provides you and your baby. But if you’ve been trying for a week and it’s still not working or running smoothly, please stop. Or stop even earlier, if you notice signs of D-MER or you feel complete aversion to nursing. It’s perfectly okay to stop. Really. Stop driving yourself mad. Stop pushing past your own limits. It isn’t necessary. Children grow strong and healthy when fed with formula milk. They function perfectly well, and twenty years later, no one asks your son or daughter whether or not they were breastfed. In fact, here in the Netherlands, the quality of our formula milk is so good the Chinese are importing it to China. Not too shabby.

 

The benefits of formula

Although there are many benefits to breastfeeding, formula also has a lot of pros. For example, it’s full of vitamins, meaning you don’t have to supplement your child with vitamins D and K, which is sometimes recommended for mothers who breastfeed, because of certain health risks for the baby. You have less stress about whether you’re producing enough milk and whether your baby is short of any nutrients. Above all, you know exactly how much food your child is getting, because you can monitor his formula intake easily. Of course, this is also possible if you’re pumping and giving your milk to your baby by bottle, but that does mean more work for you. During the three months I was breastfeeding, I lived the life of someone feeding twins.

Another advantage of bottle feeding is that your partner can do the night feed without you needing to pump, which gives them quality time with the baby, too. It also means that you can sleep through the night and rest up. Take a moment to let that sink in. You’ve just given birth, which has a major impact on your body and mind. You’re exhausted, hormonal, and perhaps overwhelmed. You need time to rest and absorb the momentous change in your life.

Whether you opt for breast or formula (or both), it is solely up to you and your partner to decide, no one else. I just want to reiterate that I think breastfeeding is an excellent choice, but only if you make that choice. I recommend, if possible, talking through your decision with your partner before the birth, because afterward, you’ll be a bit of a mess because of the hormones, lack of sleep, and so on, and making a rational decision is hard to do in those circumstances. You could for example say, ‘We’ll try breastfeeding for five days. If it doesn’t work by then, we can switch to formula.’ Have you already given birth? No problem, it’s never too late to switch to formula.

A client once told me that she didn’t dare stop breastfeeding. It wasn’t going very well and she was feeling like a failure. I hear this a lot in my practice. So much emphasis is put on breastfeeding, and mothers feel a great sense of failure if it doesn’t work out as they hoped. My client was pumping at work and hating it. At some point she had such a low supply of milk that after weighing the pros and cons, we agreed that she would stop. She was very happy with her decision.  something she reqally enjoyed.

 

Meet in the middle

Of course, you can also choose the middle road by combining breast and formula and giving both to your child. There is a lot of talk about ‘nipple confusion’, that babies no longer want the breast once they’ve drunk from a bottle. There are ways you can help prevent this. For example, if you give your baby a bottle (in addition to breastfeeding), you should first gently rub the bottle over his lips, so he slowly gets used to the teat. He’ll then search and latch on to the teat of the bottle. (That’s how your baby latches on to breastfeed, as well. Your child searches calmly where the nipple is located, before latching on.) In this way, your baby will not become ‘lazy’ but will automatically look for the teat.